1914

De aanleiding tot de oorlog

De grote oorlog zou beginnen om een onwaarschijnlijke reden...

Op 28 juni 1914 bracht de Oostenrijkse aartshertog en troonopvolger Frans Ferdinand samen met zijn vrouw een bezoek aan Sarajevo, de hoofdstad van de Oostenrijk-Hongaarse provincie Bosnië en Herzegovina.

De Bosnisch-Servische student Gavrilo Princip schoot Frans Ferdinand met een pistool neer, nadat een ander lid van de Servische bende 'De zwarte hand' eerder die dag al een mislukte poging had gedaan om de kroonprins en zijn vrouw te vermoorden met een granaat. Bij die poging was alleen Ferdinands officier geraakt. Toen Frans Ferdinand zijn officier in het ziekenhuis wilde bezoeken, werden hij en zijn vrouw onderweg doodgeschoten.

De volken in Europa stonden aan de kant van Wenen en niet aan de kant van Servië in de ruzie die toen uitbrak. Zelfs de Russen trokken hun handen van de Serviërs, hun bondgenoten, af. De aanslag leek in het begin met een sisser af te lopen: Oostenrijk leek niet te reageren. De Duisters, bondgenoten van Oostenrijk gaven aan dat ze Oostenrijk hoe dan ook zouden steunen. 

 

Een 'korte oorlog'

Oostenrijk eiste echter na enkele rustige weken toch van Servië dat ze toestemming gaven voor Oostenrijkse troepen om Servië te betreden en alle aanslag plegers op te sporen. Servië weigerde dit en daarop verklaarde Oostenrijk de oorlog.

Hierop traden de bondgenootschappen van Europa in werking. De Geallieerden schoten Servië te hulp en de Centralen kondigden aan Oostenrijk te helpen. 

Vooral Frankrijk kon niet wachten om Duitsland aan te vallen en wraak te nemen voor de vernedering van 1871. Engeland wilde eigenlijk niet deelnemen maar werd onder druk gezet door Rusland. Uiteindelijk zou Engeland pas meedoen toen België werd aangevallen door de Duitsers.

Iedereen dacht dat het zou gaan om een korte oorlog. Immers, door alle wapens waren ze toch onoverwinnelijk? In augustus 1914 zou de strijd beginnen en iedereen dacht dat het rond kerst afgelopen zou zijn. Vandaar dat op foto's je soldaten altijd breed ziet lachen in deze tijd. Zie hieronder. 

Ook interessant, in 1914 meldde zich een jonge Adolf Hitler als soldaat in München. Hij is gefotografeerd op het moment dat de aankondiging van oorlog voorgelezen wordt.

Het von Schlieffen plan

De Duitsers waren al een hele tijd voorbereid op een nieuwe oorlog met Frankrijk. Ze hadden een plan. Dit was opgesteld al in 1904 door militair denker Alfred von Schlieffen. Simpel gezegd betekende het dat het Duitse leger door België heen moest breken en Frankrijk aanvallen via het noorden. 

 

Als dit zou lukken zou Frankrijk binnen 2 maanden verslagen kunnen worden en de oorlog snel beëindigd. 

Helaas voor Duitsland zou dit niet slagen. De Fransen boden meer weerstand dat gedacht en Engelse legers kwamen snel aan in België.

Het zou een lange oorlog worden. Aan 2 fronten want Rusland stuurde zijn leger op Duitsland en Oostenrijk af. Soldaten groeven zich in om te ontsnappen aan de bommen en machinegeweren. Het werd een loopgraven oorlog. Iedereen begon te beseffen dat ze niet thuis zouden zijn met kerst....

Toen de kerst aanbrak, er al miljoenen doden waren gevallen en het einde nog niet in zicht kwam braken er overal aan het westfront 'kerstvredes' uit. Soldaten stopten met vechten, kwamen uit de loopgraven en deelden drank met hun vijanden. Dit was een bijzondere gebeurtenis die vrijwel nergens in de geschiedenis herhaald is.

Aan het einde van 1914 was de situatie echter onmogelijk. De legers van elk land zaten tegenover elkaar ingegraven. Geen enkele generaal of politicus  wou praten over vrede zonder een overwinning en ze hadden nog soldaten en wapens genoeg.

De Grote Oorlog, zoals hij werd genoemd door de politieke leiders, was in volle gang. 

Bronnen:

'The guns of August', Barbara Tuchman

wikipedia.org/eerstewereldoorlog

militaryimages.net

Youtube: Hans bakhuizen, wapenstilstand kerstavond 1914

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb